24 marca rozpocznie swoją działalność Powiatowa Komisja Lekarska w Jaworznie, której zadaniem jest określenie zdolności do czynnej służby wojskowej. O kwalifikacji wojskowej, służbie w armii oraz Narodowych Siłach Rezerwowych opowiada ppłk Piotr Rancia.

Na czym polega to przedsięwzięcie i czym różni się od "poboru"?

Mimo wprowadzenia ochotniczej służby wojskowej czynności Powiatowej Komisji Lekarskiej nie zmieniły się. Podobnie jak w przeszłości określa ona zdolność młodych ludzi do pełnienia czynnej służby wojskowej na wypadek mobilizacji lub wojny. Uzyskane dane wykorzystywane są w celach statystycznych naukowych i ewidencyjnych. WKU wzbogaca się co roku o informacje o kolejnym zastępie dziewiętnastolatków. Pozyskane dane są efektem kwalifikacji, efektem poboru było powołanie do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Dzisiaj „kwalifikowani” opuszczają komisję z wojskowym dokumentem tożsamości ale o służbie w czasie pokoju mogą zapomnieć, do niej powołamy jedynie ochotników.

Powiatowa Komisja Lekarska (PKLek) w Jaworznie, funkcjonować będzie do 16 kwietnia. Kto ma obowiązek stawienia się przed jej oblicze w bieżącym roku?

Do kwalifikacji powinni stawić się:

• dziewiętnatolatkowie tj. mężczyźni urodzeni w 1995 r.,
• mężczyźni urodzeni w latach 1990 – 1994, którzy nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej,
• osoby urodzone w latach 1993 – 1994 uznane za czasowo niezdolne do czynnej służby wojskowej ze względu na stan zdrowia.
• kobiety urodzone w latach 1990 – 1995, jeśli posiadają kwalifikacje przydatne do czynnej służby wojskowej oraz kobiety pobierające naukę w celu uzyskania tych kwalifikacji , które w roku szkolnym lub akademickim 2013/2014 kończą naukę w szkołach lub uczelniach medycznych i weterynaryjnych oraz na kierunkach psychologicznych, albo będące studentkami lub absolwentkami tych szkół
• osoby, które ukończyły 18 lat i zgłosiły się ochotniczo do pełnienia służby wojskowej.

Zgodnie z decyzją magistratu jaworznicka PKLek. tradycyjnie już działa na ulicy Północnej 9C i przyjmie około pięciuset wezwanych.

Wezwanych? Czy oznacza to, że mimo ochotniczej służby – Kwalifikacja jest obowiązkowa?

Tak. Obowiązek uczestnictwa w Kwalifikacji wynika z ustawy o powszechnym obowiązku obrony. Przepisy przewidują przymusowe doprowadzenie nawet karne sankcje za uchylanie się od tego obowiązku w postaci grzywny lub ograniczenia wolności. Nieobecność należy usprawiedliwić, warto również zaproponować inny termin niż wynikający z wezwania, jeżeli przemawiają za tym istotne przyczyny.

Skoro kwalifikację organizuje Prezydent, w jakim stopniu w kwalifikacji występuje wojsko?

Nie wszyscy wiedzą, że to starosta (prezydent w przypadku miasta Jaworzna), a nie wojsko jest głównymi organizatorem kwalifikacji. Tak naprawdę starosta, nie tylko powołuje składy komisji i personel pomocniczy ale również czuwa nad działalnością komisji. Z ramienia wojska uczestniczy w niej przedstawiciel Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Katowicach. Zadaniem przedstawiciela jest ujęcie osoby stającej do kwalifikacji w ewidencji wojskowej oraz wręczenie wojskowego dokumentu tożsamości w postaci książeczki wojskowej.

Czy kwalifikacja to dobre miejsce na promowanie zawodu żołnierza?

Orzeczona podczas kwalifikacji kategoria zdolności do służby pozwala na wybranie wszystkich tych, którzy są w stanie stanąć w obronie ojczyzny. Nie potrzebujemy wszystkich, ale przede wszystkim tych, którzy posiadają psychiczną i fizyczną zdolność do służby, odpowiednie wykształcenie i predyspozycje.

Większość ze stających do kwalifikacji to uczniowie, którzy jeszcze nie myślą o swoim przyszłym zawodzie. Bardzo zależy nam na tym, aby były po prostu sprawnie i fachowo obsłużone, by miały wrażenie dobrej organizacji i porządku tak kojarzonego z wojskiem. Doświadczenie ze współpracy z Wydziałem Spraw Obywatelskich UM, pozwala mi być spokojnym. Osobiście traktuję kwalifikację jako miejsce, gdzie każdy zainteresowany otrzyma rzetelną informacje o tym jak można zostać żołnierzem.

Od kilku lat żołnierze to zawodowcy, czy są nimi również rezerwiści zawierający z dowódcami jednostek wojskowych – kontrakty na pełnienie służby w ramach Narodowych Sił Rezerwowych?

Docelowy stan osobowy naszej armii ma sięgać liczby 120 tyś. żołnierzy, z czego tylko 100 tysięcy na co dzień przebywa w koszarach. Resztę stanowią Narodowe Siły Rezerwowe (NSR), złożone z żołnierzy rezerwy, których powoływać się będzie jedynie na ćwiczenia, na wypadek kryzysu lub na potrzeby misji zagranicznych. Wtedy „z dnia na dzień” staną się żołnierzami czynnej służby wojskowej. Obecnie trwają jeszcze prace legislacyjne zmierzające do stworzenia szeregu zachęt mających uczynić służę w NSR atrakcyjną dla żołnierza rezerwy i jak najmniej uciążliwą dla jego cywilnego pracodawcy. 

Co może Pan więc zaproponować zdolnemu do służby dziewiętnastolatkowi, który nosi się z zamiarem wstąpienia do wojska?

Namawiałbym go do ukończenia szkoły średniej, wiedzy nigdy za wiele. Także dobrze zdana matura i wysoka sprawność fizyczna daje większe szanse na to by nie tylko zostać żołnierzem ale też radzić sobie z opanowaniem żołnierskiego rzemiosła w późniejszych latach służby. Zawsze będzie mógł próbować swoich sił by dostać się do szkoły wojskowej i zostać kapralem bądź podporucznikiem. Największe potrzeby armii dotyczą jednak korpusu szeregowych zawodowych. „Kwalifikowani” będą przeniesieni do rezerwy ale jako osoby nie będące żołnierzami rezerwy. W myśl przepisów mogą się nimi stać po odbyciu ochotniczej tzw. służby przygotowawczej.

Czy prawdą jest, że dziewczęta, podobnie jak mężczyźni mają dzisiaj jednakowe szanse na zdobycie zawodu wojskowego?

Tak. Obecnie już ponad 2% stanu osobowego to kobiety. Sito selekcji jest dla nich jednak podobne. Niewielkie różnice dotyczą tylko wymagań w zakresie odpowiedniej sprawności fizycznej. Te, które już noszą mundur najlepiej wiedzą jakich wyrzeczeń i siły woli on wymaga.

***

Właściwą dla miejsca zamieszkania wszystkich mieszkańców miasta Jaworzna jest Wojskowa Komenda Uzupełnień w Katowicach przy ulicy Francuskiej 30, tel. 32 46 11 834.

Więcej o kwalifikacji wojskowej 2014 można przeczytać w materiale: Kwalifikacja wojskowa 2014.